เคยสงสัยไหมว่าทำไมผิวพรรณถึงดูเปล่งปลั่งในบางช่วง? หรือทำไมรอบเดือนจึงมีความเปลี่ยนแปลง? ทุกอย่างนี้อาจมี “ฮอร์โมนเอสโตรเจน” เป็นตัวแปรสำคัญสำหรับทุกคน โดยเฉพาะเพศหญิง แล้ว Estrogen คืออะไรกันนะ?

ในระบบร่างกายของมนุษย์ทุกคน จะมี Estrogen ซึ่งถือเป็นฮอร์โมนหลักในกลุ่มเพศหญิง แต่ก็มีอยู่ในร่างกายของผู้ชายด้วยเช่นกัน เพียงแต่จะมีในปริมาณที่น้อยกว่า โดยฮอร์โมนนี้ไม่เพียงแต่ช่วยในการควบคุมระบบสืบพันธุ์ แต่ยังมีผลต่ออารมณ์ กระดูก ผิวพรรณ และสุขภาพโดยรวมอีกด้วย ซึ่งถ้าแยกย่อยประเภทของฮอร์โมนเพศหญิงที่มีอยู่ในกลุ่ม Estrogen ก็สามารถแบ่งออกมาได้เป็น Estradiol, Estrone และ Estriol ซึ่งทุกตัวล้วนมีความสำคัญหมด

วันนี้เราจะพาทุกคนมาทำความรู้จักกับ Estrogen อย่างลึกซึ้ง ไม่ว่าจะเป็นความหมาย หน้าที่ และประเภทต่าง ๆ ที่พบในร่างกาย เพื่อให้ทุกคนเข้าใจถึงความสำคัญของฮอร์โมนนี้และวิธีดูแลสมดุลในชีวิตประจำวันได้ดียิ่งขึ้น!

ฮอร์โมนเอสโตรเจน (Estrogen) คืออะไร ทำไมถึงสำคัญ?

Estrogen คือ ฮอร์โมนเพศหญิงที่ผลิตจากรังไข่เป็นหลัก โดยมีบทบาทสำคัญต่อการพัฒนาของระบบสืบพันธุ์และสุขภาพโดยรวมของผู้หญิง นอกจากนี้ยังช่วยในการควบคุมรอบเดือน ปรับสมดุลฮอร์โมนในร่างกาย และส่งผลต่อการเติบโตของลักษณะต่าง ๆ ของเพศหญิง เช่น เต้านม ผิวพรรณ และการเจริญเติบโตของอวัยวะเพศ

ประเภทของ Estrogen ในร่างกาย

ภายในระบบของร่างกายจะมีฮอร์โมนเอสโตรเจน ในรูปแบบที่หลากหลาย โดยที่พบได้บ่อยก็จะมีอยู่ 3 ชนิดหลัก ได้แก่

1. Estradiol (E2)
   เป็นรูปแบบของฮอร์โมนเอสโตรเจนที่มีความเข้มข้นมากที่สุดในช่วงวัยเจริญพันธุ์ของผู้หญิง โดย Estradiol คือ ฮอร์โมนที่ทำหน้าที่ควบคุมการเจริญเติบโตของมดลูก เต้านม และช่วยในการควบคุมรอบเดือน นอกจากนี้ยังมีผลต่อสุขภาพกระดูกและการทำงานของสมอง
2. Estrone (E1)
   เป็นฮอร์โมนเอสโตรเจนที่พบในช่วงวัยหมดประจำเดือน มีความเข้มข้นต่ำกว่า Estradiol และถูกผลิตจากเซลล์ไขมันและต่อมหมวกไต
3. Estriol (E3)
   เป็นฮอร์โมนเอสโตรเจนที่ผลิตขึ้นในระหว่างตั้งครรภ์ โดยถูกผลิตจากรกและมีบทบาทสำคัญในการเสริมสุขภาพของแม่และทารกในครรภ์

บทบาทและหน้าที่ของ Estrogen ในร่างกาย ทำไมถึงต้องคอยปรับสมดุล

Estrogen คือ ฮอร์โมนเพศที่มีบทบาทสำคัญในการทำงานของร่างกาย โดยเฉพาะในกลุ่มเพศหญิง นอกจากการส่งเสริมลักษณะเฉพาะทางเพศแล้ว ยังมีผลต่อการทำงานของระบบต่าง ๆ ในร่างกายอีกมากมาย ซึ่งบทบาทสำคัญของ เอสโตรเจน ที่ควรรู้ มีดังนี้

1. บทบาทในระบบสืบพันธุ์

• กระตุ้นการเจริญเติบโตของมดลูกและอวัยวะเพศหญิง
• ควบคุมการตกไข่และรอบเดือนให้เป็นปกติ
• เตรียมมดลูกสำหรับการตั้งครรภ์ในอนาคต

2. บทบาทในระบบกระดูก

• ช่วยเสริมสร้างและคงความแข็งแรงของกระดูก
• ลดความเสี่ยงในการเกิดโรคกระดูกพรุน โดยเฉพาะในช่วงวัยหมดประจำเดือนเมื่อระดับฮอร์โมนเอสโตรเจนลดลง

3. บำรุงผิวพรรณ

• กระตุ้นการผลิตคอลลาเจนและรักษาความชุ่มชื้นของผิวหนัง
• ลดการเกิดริ้วรอย ทำให้ผิวดูอ่อนเยาว์และสุขภาพดี

4. ควบคุมอารมณ์และสมอง

• ช่วยปรับสมดุลอารมณ์ ลดความเสี่ยงต่อความเครียดหรือภาวะซึมเศร้า
• มีผลต่อความจำและการทำงานของสมองในระยะยาว

5. ดูแลระบบหัวใจและหลอดเลือด

• ช่วยลดระดับคอเลสเตอรอลชนิดที่ไม่ดี (LDL) และเพิ่มระดับคอเลสเตอรอลชนิดที่ดี (HDL)
• เสริมความแข็งแรงของหลอดเลือด และลดความเสี่ยงต่อโรคหัวใจ

6. บทบาทในการพัฒนาลักษณะทางเพศในผู้หญิง

• ส่งเสริมการเจริญเติบโตของเต้านมในช่วงวัยเจริญพันธุ์
• มีบทบาทในการกระตุ้นลักษณะเฉพาะของเพศหญิง เช่น เสียงที่นุ่มนวลและโครงสร้างร่างกาย

7. ควบคุมระบบเผาผลาญ

• มีส่วนช่วยในการเผาผลาญไขมันและควบคุมน้ำหนัก
• ลดการสะสมของไขมันบริเวณหน้าท้องในช่วงวัยเจริญพันธุ์

8. กระตุ้นการทำงานของอวัยวะอื่น ๆ

• ช่วยเสริมระบบภูมิคุ้มกันให้ทำงานอย่างมีประสิทธิภาพ
• สนับสนุนการทำงานของระบบขับถ่ายและการไหลเวียนของเลือด

ฮอร์โมนเอสโตรเจน ไม่ได้มีผลต่อการสืบพันธุ์เพียงอย่างเดียว แต่ยังครอบคลุมไปถึงการดูแลสุขภาพโดยรวม ดังนั้น การรักษาสมดุลของฮอร์โมนนี้จึงเป็นเรื่องสำคัญ หากมีความผิดปกติเกี่ยวกับระดับฮอร์โมน เช่น อาการของฮอร์โมนเอสโตรเจนสูงหรือต่ำ ควรปรึกษาผู้เชี่ยวชาญเพื่อรับคำแนะนำที่เหมาะสมต่อสุขภาพของแต่ละคน

การเปลี่ยนแปลงของระดับ Estrogen ในแต่ละช่วงวัย

ระดับของ ฮอร์โมนเอสโตรเจน มีการเปลี่ยนแปลงในแต่ละช่วงวัย ซึ่งจะส่งผลต่อร่างกายและสุขภาพในหลายด้าน จนไปถึงการเปลี่ยนแปลงและผลกระทบในแต่ละทุกช่วงวัย

Estrogen ในช่วงวัยรุ่น

• เริ่มต้นการผลิตฮอร์โมน: ร่างกายเริ่มผลิตเอสโตรเจนจากรังไข่ในปริมาณที่เพิ่มขึ้นเมื่อเข้าสู่วัยรุ่น (ช่วงอายุ 8–13 ปี) ซึ่งเป็นช่วงที่เข้าสู่วัยเจริญพันธุ์
• กระตุ้นการพัฒนาลักษณะทางเพศ: ฮอร์โมนเอสโตรเจนช่วยกระตุ้นการพัฒนาเต้านมและการเติบโตของมดลูก รวมถึงลักษณะทางเพศหญิงอื่น ๆ เช่น เสียงที่นุ่มนวลและรูปร่างที่เปลี่ยนแปลง
• เริ่มต้นรอบเดือน: เอสโตรเจนมีบทบาทสำคัญในกระบวนการตกไข่และการมีประจำเดือนครั้งแรก (Menarche)
• ผลกระทบทางอารมณ์: ระดับเอสโตรเจนที่แปรปรวนอาจทำให้เกิดอารมณ์แปรปรวนและปัญหาสิวในวัยรุ่น

การเปลี่ยนแปลงของ Estrogen ในวัยเจริญพันธุ์

• ระดับเอสโตรเจนสูงสุด: ในวัยเจริญพันธุ์ (ช่วงอายุ 20–35 ปี) ระดับเอสโตรเจนอยู่ในช่วงสูงสุด ทำให้ร่างกายแข็งแรงและพร้อมสำหรับการตั้งครรภ์
• ควบคุมระบบสืบพันธุ์: เอสโตรเจนช่วยควบคุมการตกไข่ การเจริญเติบโตของเยื่อบุโพรงมดลูก และการมีรอบเดือนที่สม่ำเสมอ
• ส่งเสริมผิวพรรณ: ผิวพรรณดูเปล่งปลั่ง สุขภาพดี และมีความชุ่มชื้น เนื่องจากเอสโตรเจนกระตุ้นการผลิตคอลลาเจน
• ดูแลสุขภาพกระดูก: ช่วยเสริมสร้างกระดูกให้แข็งแรง ลดความเสี่ยงต่อกระดูกพรุนในระยะนี้
• ผลกระทบทางอารมณ์: ระดับเอสโตรเจนที่สมดุลช่วยลดความเครียดและส่งผลดีต่ออารมณ์โดยรวม

Estrogen ในวัยหมดประจำเดือน (Menopause)

• ลดการผลิตฮอร์โมน: เมื่อเข้าสู่วัยหมดประจำเดือน (ช่วงอายุ 45–55 ปี) รังไข่จะหยุดผลิตเอสโตรเจน ทำให้ระดับฮอร์โมนลดลงอย่างรวดเร็ว
• ผลกระทบต่อรอบเดือน: การหมดประจำเดือนเกิดขึ้นเนื่องจากร่างกายไม่มีการตกไข่และเยื่อบุโพรงมดลูกไม่ถูกสร้างขึ้นอีกต่อไป
• ส่งผลต่อกระดูก: ระดับเอสโตรเจนต่ำทำให้ความหนาแน่นของกระดูกลดลง เพิ่มความเสี่ยงต่อโรคกระดูกพรุน
• ผลกระทบต่อระบบหัวใจ: การลดลงของเอสโตรเจนอาจเพิ่มความเสี่ยงต่อโรคหัวใจและหลอดเลือด
• อาการร้อนวูบวาบและเหงื่อออกตอนกลางคืน: เป็นอาการที่พบบ่อยในวัยนี้ เนื่องจากระบบฮอร์โมนที่ไม่สมดุล
• ผลต่ออารมณ์และสมอง: บางคนอาจรู้สึกซึมเศร้า วิตกกังวล หรือมีปัญหาเรื่องความจำ
• ผลต่อผิวพรรณ: ผิวเริ่มแห้งและสูญเสียความยืดหยุ่น เนื่องจากการผลิตคอลลาเจนลดลง

การดูแลฮอร์โมนเอสโตรเจนในแต่ละช่วงวัย

การทำความเข้าใจการเปลี่ยนแปลงของเอสโตรเจนในแต่ละช่วงวัยช่วยให้เราสามารถปรับตัวและดูแลสุขภาพได้ดีขึ้น เช่น การรับประทานอาหารที่ช่วยเพิ่มฮอร์โมนจากธรรมชาติ การออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ และการปรึกษาผู้เชี่ยวชาญเมื่อต้องการคำแนะนำเพิ่มเติมเกี่ยวกับฮอร์โมน

การรักษาและการปรับสมดุลของ Estrogen

การรักษาด้วยฮอร์โมนทดแทน (HRT)

ฮอร์โมนทดแทน (Hormone Replacement Therapy หรือ HRT) เป็นวิธีการรักษาที่ใช้ในกรณีที่ระดับเอสโตรเจนในร่างกายต่ำกว่าปกติ โดยเฉพาะในผู้หญิงวัยหมดประจำเดือนหรือผู้ที่ประสบปัญหาสุขภาพจากการลดลงของเอสโตรเจน

วิธีการธรรมชาติในการปรับสมดุล Estrogen

หากไม่ต้องการใช้ฮอร์โมนทดแทน การปรับสมดุลฮอร์โมนเอสโตรเจนด้วยวิธีธรรมชาติก็เป็นทางเลือกที่ดีและปลอดภัย โดยสามารถทำได้ผ่านวิถีชีวิตประจำวันดังนี้

1. การรับประทานอาหารที่ช่วยเพิ่มหรือปรับสมดุล Estrogen

• อาหารที่มีไฟโตเอสโตรเจน (Phytoestrogens): เช่น ถั่วเหลือง เต้าหู้ เมล็ดแฟลกซ์ และธัญพืชต่าง ๆ ช่วยเพิ่มเอสโตรเจนจากธรรมชาติในร่างกาย
• ผักและผลไม้ที่มีสารต้านอนุมูลอิสระ: เช่น บรอกโคลี ผักโขม และเบอร์รี ช่วยลดการสะสมของเอสโตรเจนเกินในร่างกาย
• ไขมันดี: เช่น อะโวคาโด น้ำมันมะกอก และปลาแซลมอน ช่วยเสริมสุขภาพฮอร์โมนโดยรวม
• หลีกเลี่ยงอาหารที่เพิ่มการสะสมของเอสโตรเจน: เช่น อาหารแปรรูป ไขมันทรานส์ และน้ำตาลสูง ซึ่งอาจทำให้ระดับเอสโตรเจนเสียสมดุล

2. การออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ

• การออกกำลังกายแบบแอโรบิก เช่น เดินเร็ว วิ่ง หรือว่ายน้ำ ช่วยควบคุมระดับฮอร์โมนให้สมดุลและลดไขมันส่วนเกินในร่างกาย ซึ่งอาจเป็นแหล่งผลิตเอสโตรเจนเกิน
• การฝึกโยคะและการทำสมาธิ ช่วยลดความเครียด ซึ่งเป็นปัจจัยสำคัญที่ส่งผลต่อความไม่สมดุลของฮอร์โมน

3. การพักผ่อนและการลดความเครียด

• การนอนหลับให้เพียงพอ (7-9 ชั่วโมงต่อวัน) มีผลต่อการทำงานของระบบฮอร์โมน
• การผ่อนคลายด้วยกิจกรรมที่ชอบ เช่น ฟังเพลง หรือใช้เวลากับธรรมชาติ ช่วยลดความเครียดและส่งเสริมสุขภาพจิต

Estrogen กับ Progesterone ต่างกันอย่างไร?

Estrogen และ Progesterone เป็นฮอร์โมนเพศหญิงที่ทำงานร่วมกัน เพื่อให้ระบบสืบพันธุ์และร่างกายทำงานอย่างสมดุล แต่มีหน้าที่ต่างกัน ดังนี้

• Estrogen
  • กระตุ้นพัฒนาการของลักษณะทางเพศหญิง เช่น มดลูกและเต้านม
  • ควบคุมรอบเดือนและส่งเสริมการตกไข่
  • ช่วยเสริมสุขภาพกระดูกและผิวพรรณ
• Progesterone
  • เตรียมมดลูกสำหรับการฝังตัวของตัวอ่อนในระหว่างการตั้งครรภ์
  • ควบคุมการตั้งครรภ์และลดการหดตัวของมดลูก
  • ส่งเสริมสมดุลของฮอร์โมนในรอบเดือน

FAQ: ทำไม Estrogen คือฮอร์โมนที่ไม่ควรมองข้าม!

Q: Estrogen ทำหน้าที่อะไรในร่างกาย?

ตอบ: Estrogen เป็นฮอร์โมนเพศหญิงที่มีบทบาทสำคัญในการพัฒนาลักษณะเพศหญิงและการทำงานของระบบสืบพันธุ์ เช่น การควบคุมรอบเดือนและการตั้งครรภ์

Q: อะไรเป็นสาเหตุที่ทำให้ระดับ Estrogen เปลี่ยนแปลง?

ตอบ:

• การเปลี่ยนแปลงตามธรรมชาติ: ในวัยเจริญพันธุ์ ระดับเอสโตรเจนจะเพิ่มขึ้นตามรอบเดือน ขณะที่ในวัยหมดประจำเดือน ระดับจะลดลงเนื่องจากรังไข่หยุดการผลิต
• การตั้งครรภ์: ระดับเอสโตรเจนจะเพิ่มสูงขึ้นเพื่อรองรับการเติบโตของตัวอ่อนในมดลูก
• ความผิดปกติของฮอร์โมน: เช่น กลุ่มอาการถุงน้ำในรังไข่ (PCOS) หรือโรคเกี่ยวกับต่อมไร้ท่อ
• ปัจจัยภายนอก: เช่น การใช้ยาคุมกำเนิด ความเครียด การลดน้ำหนักอย่างรวดเร็ว หรือโรคเรื้อรัง

Q: ระดับ Estrogen ต่ำส่งผลกระทบอย่างไรบ้าง?

ตอบ: ระดับ Estrogen ต่ำ สามารถส่งผลกระทบต่อร่างกายได้หลายด้าน เช่น ทำให้ประจำเดือนขาดหรือมาไม่ปกติ ผิวแห้ง ผมร่วง อารมณ์แปรปรวน หรือรู้สึกซึมเศร้า นอกจากนี้ยังเพิ่มความเสี่ยงต่อการเกิดโรคกระดูกพรุน เนื่องจากความหนาแน่นของกระดูกลดลง รวมถึงอาการร้อนวูบวาบและเหงื่อออกในตอนกลางคืนที่มักพบในผู้หญิงวัยหมดประจำเดือน ซึ่งทั้งหมดนี้อาจส่งผลต่อคุณภาพชีวิตและสุขภาพโดยรวมในระยะยาวหากไม่ได้รับการดูแลอย่างเหมาะสม

Q: Estrogen สูงเกินไปมีผลเสียไหม?

ตอบ: มีผลเสีย ซึ่งอาจทำให้เกิดน้ำหนักขึ้น อารมณ์แปรปรวน และเพิ่มความเสี่ยงโรคมะเร็งบางชนิด เช่น มะเร็งเต้านม

Q: การเสริม Estrogen มีผลข้างเคียงไหม?

ตอบ: อาจมีอาการบวม น้ำหนักขึ้น หรือความเสี่ยงต่อโรคหัวใจและหลอดเลือด

Q: ใครที่มีความเสี่ยงต่อการขาด Estrogen?

ตอบ: 

• ผู้หญิงวัยหมดประจำเดือน
• ผู้ที่มีปัญหาฮอร์โมนผิดปกติ
• ผู้ที่ผ่านการผ่าตัดรังไข่

Q: ควรปรึกษาแพทย์เมื่อใด?

ตอบ: หากมีอาการขาดฮอร์โมน หรือมีอาการที่บ่งบอกว่าฮอร์โมนไม่สมดุล ควรรีบปรึกษาแพทย์ พร้อมวางแผนใช้ฮอร์โมนเสริม และรับคำแนะนำเฉพาะทาง

 

สรุปว่า Estrogen คือฮอร์โมนเพศที่สำคัญ ควรตรวจระดับฮอร์โมนอยู่เสมอและปรับสมดุลให้สุขภาพดี!

Estrogen คือฮอร์โมนเพศที่สำคัญ ซึ่งมีบทบาททั้งในระบบสืบพันธุ์ สุขภาพกระดูก ผิวพรรณ และอารมณ์ การรักษาสมดุลของฮอร์โมนนี้ไม่เพียงช่วยให้ร่างกายทำงานได้อย่างปกติ แต่ยังส่งเสริมสุขภาพโดยรวมในระยะยาว ดังนั้นอย่าลืมตรวจเช็กและปรับสมดุลฮอร์โมนเพื่อสุขภาพที่ดีอย่างมั่นใจ

สำหรับที่ซีรีน เรามีบริการตรวจวัดระดับฮอร์โมนเพศจากผลเลือดกับโปรแกรม His & Her Wellness Lab Check Up (15,900 บาท) โดยมีการตรวจ 13 รายการ พร้อมทั้งอ่านผล และหาสาเหตุปัญหาสุขภาพ รวมถึงทางออกให้กับคนที่ต้องการดูแลสุขภาพแบบองค์รวมอย่างยั่งยืน โดยแพทย์เฉพาะทางเวชศาสตร์ป้องกัน

ใครที่กำลังมีปัญหาในเรื่องฮอร์โมนไม่สมดุล หรือสนใจปรึกษาเรื่องฮอร์โมน สามารถเข้ามาปรึกษาได้ที่ S’RENE by SLC สอบถามข้อมูลเพิ่มเติม หรือจองคิวได้ทุกสาขา

▪️ สาขา ทองหล่อ – โทร 064 184 5237
▪️ สาขา พาราไดซ์ พาร์ค ชั้น 3 – โทร 081 249 7055
▪️ สาขา เซ็นทรัลลาดพร้าว ชั้น 6 – โทร 080 245 7669

_________________________________________________________

แหล่งข้อมูลอ้างอิง

Estrogen: Types, Function, and Health Implications. Medical News Today.
https://www.medicalnewstoday.com/articles/277177

Estrogen Overview. Cleveland Clinic.
https://my.clevelandclinic.org/health/body/22353-Estrogen

Estrogen. National Center for Biotechnology Information (NCBI).
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK538260/

Estrogen and Women’s Emotions: Effects and Insights. WebMD.
https://www.webmd.com/women/Estrogen-and-womens-emotions