เมื่อพูดถึงการระบาดของโรคติดเชื้อทางเดินหายใจ หลายคนอาจนึกถึง COVID-19 หรือไข้หวัดใหญ่ แต่ในช่วงต้นปี 2025 นี้ โลกกำลังจับตามองการระบาดของเชื้อไวรัสอีกตัวหนึ่งที่ชื่อว่า HMPV (Human Metapneumovirus) ที่มีการระบาดในประเทศจีนที่ส่งผลกระทบต่อเด็กและผู้สูงอายุจำนวนมาก ซึ่งกำลังสร้างความกังวลให้กับประชาชนและหน่วยงานสาธารณสุขทั่วโลก

ทำความรู้จักกับ HMPV คืออะไร?

เชื้อไวรัส HMPV หรือ Human Metapneumovirus คือไวรัสที่ก่อให้เกิดการติดเชื้อในระบบทางเดินหายใจ โดยไม่ใช่เชื้ออุบัติใหม่ เป็นเชื้อที่มีอยู่เดิม ถูกค้นพบครั้งแรกในประเทศเนเธอร์แลนด์เมื่อปี 2001 จัดอยู่ในตระกูล Pneumoviridae เช่นเดียวกับไวรัส RSV (Respiratory Syncytial Virus) ที่มักระบาดในช่วงฤดูฝนหรือปลายฝนต้นหนาว

เชื้อไวรัสนี้แพร่ทางไหนได้บ้าง?

เชื้อไวรัสฮิวแมนเมตะนิวโมไวรัส สามารถแพร่กระจายได้อย่างรวดเร็วผ่านละอองฝอยจากการไอ จาม และการสัมผัสใกล้ชิด โดยเฉพาะในพื้นที่แออัดหรือบริเวณที่มีการระบายอากาศไม่ดี เชื้อสามารถมีชีวิตอยู่บนพื้นผิวได้หลายชั่วโมง ทำให้การสัมผัสพื้นผิวที่ปนเปื้อนเป็นอีกช่องทางสำคัญของการแพร่ระบาด

 

อาการของเชื้อไวรัสที่ต้องเฝ้าระวัง

เชื้อไวรัส ฮิวแมนเมตะนิวโมไวรัส มีระยะฟักตัวประมาณ 3-6 วัน โดยอาการของผู้ติดเชื้อจะแตกต่างกันไปในแต่ละบุคคล เริ่มต้นคล้ายไข้หวัดทั่วไป ด้วยอาการไข้ ไอแห้งหรือมีเสมหะ น้ำมูกไหล และเจ็บคอ ในระยะต่อมาอาจพัฒนาเป็นอาการหายใจลำบาก อ่อนเพลีย และเบื่ออาหาร

สำหรับผู้ป่วยที่มีความเสี่ยง อาการอาจรุนแรงขึ้นจนเกิดภาวะแทรกซ้อน เช่น หลอดลมอักเสบ ปอดอักเสบ หรือภาวะระบบหายใจล้มเหลว ซึ่งอาจจำเป็นต้องเข้ารับการรักษาในโรงพยาบาล การสังเกตอาการและการรักษาอย่างทันท่วงทีจึงมีความสำคัญอย่างยิ่ง

กลุ่มเสี่ยงที่ต้องระวังการติดเชื้อ

กลุ่มเสี่ยงหลักของการติดเชื้อฮิวแมนเมตะนิวโมไวรัส ได้แก่ เด็กเล็กอายุต่ำกว่า 5 ปี และผู้สูงอายุ ซึ่งเด็กเล็กมีโอกาสป่วยหนักได้ง่ายเพราะภูมิคุ้มกันยังไม่สมบูรณ์ ส่วนผู้สูงอายุมีความเสี่ยงสูงเนื่องจากโรคประจำตัวและภูมิคุ้มกันที่ลดลง

นอกจากนี้ ผู้ที่มีโรคประจำตัว เช่น โรคหอบหืด โรคปอดอุดกั้นเรื้อรัง หรือมีภาวะภูมิคุ้มกันบกพร่อง รวมถึงหญิงตั้งครรภ์ ก็ควรระมัดระวังเป็นพิเศษ

 

 

การวินิจฉัยและการรักษาการติดเชื้อ

การตรวจวินิจฉัย ฮิวแมนเมตะนิวโมไวรัส ทำได้โดยการใช้ชุดตรวจ ATK หรือการตรวจ RT-PCR จากสารคัดหลั่งในระบบทางเดินหายใจ 

ส่วนการรักษาตอนนี้ จะเป็นการรักษาการติดเชื้อเป็นแบบประคับประคอง เนื่องจากในปัจจุบัน (มกราคม 2025) ยังไม่มียาต้านไวรัสหรือวัคซีนจำเพาะ แพทย์จะมุ่งเน้นการดูแลตามอาการเพื่อไม่ให้ทรุดหนัก ผู้ป่วยจะได้รับยาลดไข้และยาแก้ไอตามอาการ ในรายที่มีไข้สูง แพทย์อาจแนะนำให้เช็ดตัวเพื่อช่วยลดอุณหภูมิ

ในกรณีที่อาการรุนแรง ผู้ป่วยอาจต้องเข้ารับการรักษาในโรงพยาบาล แพทย์จะให้การดูแลเฉพาะทาง เช่น การพ่นยา ดูแลการหายใจ หรือให้สารน้ำทางหลอดเลือดหากร่างกายขาดน้ำ เพื่อช่วยให้ผู้ป่วยฟื้นตัวโดยเร็ว

การป้องกันการติดเชื้อ

การป้องกันการติดเชื้อ ฮิวแมนเมตะนิวโมไวรัส เริ่มจากการดูแลสุขอนามัยส่วนบุคคล โดยเฉพาะการล้างมือให้สะอาดด้วยสบู่และน้ำ หรือเจลแอลกอฮอล์ เมื่ออยู่ในพื้นที่ชุมชนหรือแออัด ควรสวมหน้ากากอนามัยและรักษาระยะห่างจากผู้อื่น โดยเฉพาะผู้ที่มีอาการของโรคระบบทางเดินหายใจ

การทำความสะอาดพื้นผิวที่มีการสัมผัสบ่อยด้วยน้ำยาฆ่าเชื้อ การรับประทานอาหารที่มีประโยชน์ การออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ และการนอนหลับพักผ่อนให้เพียงพอ จะช่วยเสริมสร้างภูมิต้านทานโรคได้

 

สถานการณ์เชื้อ HMPV ในประเทศไทย: คนไทยต้องกลัวไหม?

ณ ปัจจุบัน (7 มกราคม 2025) ประเทศไทยยังไม่มีรายงานการระบาดภายในประเทศ โดยเชื้อตัวนี้ในประเทศไทยสามารถพบเจอได้ในช่วงเดือนสิงหาคม-ตุลาคม ซึ่งไม่ใช่เชื้ออุบัติใหม่เหมือน COVID-19 และผู้ป่วยส่วนใหญ่สามารถหายได้เองภายใน 1 สัปดาห์ 

อย่างไรก็ตาม หากมีอาการไข้ ไอ น้ำมูกไหล และเจ็บคอ โดยเฉพาะในกลุ่มเสี่ยงเช่นเด็กหรือผู้สูงอายุ ควรพบแพทย์เพื่อรับการตรวจรักษา และควรรักษาสุขอนามัย ใส่หน้ากากอนามัยเมื่ออยู่ในพื้นที่แออัด และล้างมือด้วยสบู่หรือเจลแอลกอฮอล์อย่างสม่ำเสมอ

————–

รายการอ้างอิง

ฝ่ายไวรัสระบบทางเดินหายใจ สถาบันวิจัยวิทยาศาสตร์สาธารณสุข กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์. (ม.ป.). โรคติดเชื้อทางเดินหายใจแบบเฉียบพลันที่มีสาเหตุจากเชื้อ Human Metapneumovirus (hMPV). https://nih.dmsc.moph.go.th/login/showimgeold.php?id=21

Uddin, S., & Thomas, M. (2023). Human Metapneumovirus. In StatPearls. StatPearls Publishing. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK560910/