เจาะลึกกลไก “สมองกับความหิว” ร่างกายต้องการ หรืออารมณ์บงการ?

คุณเคยสงสัยไหมว่าทำไมบางครั้งคุณถึงรู้สึกหิว ทั้ง ๆ ที่เพิ่งกินอิ่มไปไม่นาน? หรือทำไมบางทีคุณถึงโหยหาอาหารบางอย่างเป็นพิเศษเวลาเครียดหรือเหงา? เรื่องของความหิวไม่ใช่แค่เรื่องของท้องร้อง แต่เป็นกลไกที่ซับซ้อนซึ่งเกี่ยวพันกับสมอง ฮอร์โมน และอารมณ์อย่างลึกซึ้ง บทความนี้จะพาคุณเจาะลึกความสัมพันธ์ระหว่าง สมองกับความหิว เปิดเผยความลับเบื้องหลังการกินตามอารมณ์ (Emotional Eating) และทำความรู้จักกับแนวทางใหม่ในการควบคุมความหิวอย่างยั่งยืนด้วย Hunger Reset Program  

ทำความเข้าใจ “สมองกับความหิว” ให้ลึกซึ้ง เพราะมันไม่ใช่แค่ท้องร้อง! 

เมื่อพูดถึงความหิว สิ่งแรกที่หลายคนนึกถึงคืออาการท้องร้องโครกคราก หรือความรู้สึกอยากอาหารที่เกิดขึ้นเมื่อไม่ได้กินมานาน แต่ในความเป็นจริงแล้ว ความหิวที่เราสัมผัสได้นั้นมีหลายมิติ และไม่ได้เกิดจากกระเพาะอาหารว่างเปล่าเพียงอย่างเดียว 

ความหิวทางกายภาพ (Physical Hunger) 

นี่คือความหิวที่เกิดจากความต้องการทางชีวภาพของร่างกายเพื่อได้รับพลังงานและสารอาหารที่จำเป็นสำหรับการทำงานของระบบต่าง ๆ มันคือสัญญาณที่ร่างกายส่งมาบอกว่า “ถึงเวลาเติมพลังแล้ว!” โดยอาการที่มักจะเกิดขึ้นได้แก่ 

• ท้องร้อง: เสียงโครกครากจากการเคลื่อนไหวของลำไส้ที่ว่างเปล่า 
• อ่อนเพลีย ไม่มีแรง: ร่างกายขาดพลังงาน 
• ปวดหัว มึนงง: ระดับน้ำตาลในเลือดต่ำ 
• หงุดหงิดง่าย ไม่มีสมาธิ: ผลจากระดับน้ำตาลในเลือดที่ไม่เสถียร 
• รู้สึกกระหายอาหารโดยรวม: ไม่ได้อยากอาหารชนิดใดชนิดหนึ่งเป็นพิเศษ 

ความหิวประเภทนี้จะค่อย ๆ ก่อตัวขึ้นและลดลงเมื่อได้รับอาหารอย่างเพียงพอ อธิบายสั้น ๆ ได้ว่า “กินเพื่ออยู่” โดยกินเพื่อที่จะได้มีพลังงานที่เพียงพอในการทำกิจวัตรประจำวัน และแต่ละคนก็จะใช้พลังงานที่ไม่เท่ากัน ก็ขึ้นอยู่กับเตาเผา และกิจวัตรที่ทำ รวมถึงสภาพของร่างกายด้วยนั่นเอง 

ความหิวทางอารมณ์ (Emotional Hunger) 

ส่วนนี่คือความหิวที่น่าสนใจและซับซ้อนกว่ามาก เพราะมันไม่ได้เกิดจากความต้องการทางกายภาพของร่างกาย แต่เกิดจากความรู้สึกหรืออารมณ์ต่าง ๆ ที่เรากำลังเผชิญอยู่ ความหิวประเภทนี้มักจะเกิดขึ้นอย่างกะทันหันและเฉพาะเจาะจง โดยอาการที่มักจะเกิดขึ้นได้แก่ 

• อยากกินอาหารชนิดใดชนิดหนึ่งเป็นพิเศษ: เช่น ของหวาน เค็มจัด มันจัด ช็อกโกแลต ไอศกรีม 
• เกิดจากอารมณ์: ความเครียด ความเบื่อหน่าย ความเหงา ความโกรธ ความสุข ความวิตกกังวล 
• เกิดขึ้นอย่างรวดเร็ว: จู่ ๆ ก็รู้สึกอยากกินขึ้นมาทันที 
• กินไปเรื่อย ๆ โดยไม่รู้สึกอิ่ม: แม้จะอิ่มแล้วก็ยังรู้สึกอยากกินต่อ 
• รู้สึกผิดหรือเสียใจหลังกิน: เพราะรู้ว่าไม่ได้กินตามความต้องการของร่างกาย 

ความแตกต่างที่สำคัญคือ ความหิวทางกายภาพจะถูกตอบสนองได้ด้วยอาหารทั่วไป และจะนำไปสู่ความรู้สึกอิ่มที่น่าพึงพอใจ ในขณะที่ความหิวทางอารมณ์มักจะไม่ได้ถูกเติมเต็มด้วยอาหาร และอาจนำไปสู่ความรู้สึกผิดหรือเสียใจในภายหลัง หรือจะนิยามสั้น ๆ ว่า “อยู่เพื่อกิน” กินโดยไม่มีสติ และไม่รู้ตัว เพื่อตอบสนองต่อความต้องการทางอารมณ์ กินเพื่อให้สบายใจ กินเพราะอยากนั่นเอง 

สมองกับความหิว จอมบงการเบื้องหลังความอยากอาหาร 

ความหิวเป็นกลไกที่ซับซ้อนซึ่งควบคุมโดยสมองส่วนไฮโปทาลามัส (Hypothalamus) ซึ่งเป็นศูนย์ควบคุมสำคัญที่ทำหน้าที่รักษาภาวะสมดุลของร่างกาย (Homeostasis) รวมถึงการควบคุมการกิน การนอน อุณหภูมิร่างกาย และการตอบสนองต่อความเครียด ทำให้สมองคือตัวการสำคัญในเรื่องของความหิว และการควบคุม 

วงจรควบคุมความหิว-ความอิ่ม: ฮอร์โมนตัวเอก “เกรลิน” และ “เลปติน” 

ในเมื่อสมองคือตัวการใหญ่ ในการรับรู้และตอบสนองต่อความหิว-ความอิ่ม ก็ต้องมีตัวรับ-ตัวส่ง โดยผ่านการสื่อสารของฮอร์โมนที่สำคัญสองชนิด นั่นก็คือ 

 เกรลิน (Ghrelin): ฮอร์โมนแห่งความหิว

• แหล่งผลิต: ผลิตโดยเซลล์ในกระเพาะอาหารเป็นหลัก และมีการผลิตเล็กน้อยในลำไส้เล็ก ตับอ่อน และสมอง 
• บทบาท: เกรลินคือ “นาฬิกาปลุกความหิว” เมื่อกระเพาะอาหารว่าง ระดับเกรลินจะเพิ่มสูงขึ้น ส่งสัญญาณไปที่สมองส่วนไฮโปทาลามัสเพื่อกระตุ้นความรู้สึกหิวและส่งเสริมการกิน นอกจากนี้เกรลินยังมีบทบาทในการกระตุ้นการหลั่ง Growth Hormone และส่งผลต่อการสะสมไขมันอีกด้วย 
• เมื่อระดับเกรลินสูง: คุณจะรู้สึกหิว ท้องร้อง และอยากอาหารมากขึ้น 
• เมื่อระดับเกรลินต่ำ: คุณจะรู้สึกอิ่มและลดความอยากอาหาร 

 เลปติน (Leptin): ฮอร์โมนแห่งความอิ่ม

• แหล่งผลิต: ผลิตโดยเซลล์ไขมันเป็นหลัก ยิ่งมีไขมันมากเท่าไหร่ ก็จะผลิตเลปตินได้มากขึ้นเท่านั้น 
• บทบาท: เลปตินคือ “สัญญาณเตือนความอิ่ม” หรือ “ฮอร์โมนควบคุมความอ้วน” เมื่อร่างกายมีพลังงานสะสมเพียงพอ (หรือมีไขมันมากพอ) ระดับเลปตินจะเพิ่มสูงขึ้น ส่งสัญญาณไปที่สมองส่วนไฮโปทาลามัสเพื่อยับยั้งความหิว ลดความอยากอาหาร และเพิ่มการเผาผลาญพลังงาน 
• เมื่อระดับเลปตินสูง: คุณจะรู้สึกอิ่ม ลดความอยากอาหาร และร่างกายจะเพิ่มการเผาผลาญ 
• เมื่อระดับเลปตินต่ำ: คุณจะรู้สึกหิว และร่างกายจะพยายามเก็บสะสมพลังงาน 

ความสมดุลของเกรลิน-เลปติน: กุญแจสำคัญสู่การควบคุมน้ำหนัก 

ในสภาวะปกติ เกรลินและเลปตินจะทำงานร่วมกันอย่างสมดุล เกรลินจะกระตุ้นความหิวเมื่อร่างกายต้องการพลังงาน และเลปตินจะยับยั้งความหิวเมื่อร่างกายได้รับพลังงานเพียงพอแล้ว อย่างไรก็ตาม ในภาวะที่สมดุลนี้ถูกรบกวน โดยเฉพาะในผู้ที่มีน้ำหนักเกินหรือเป็นโรคอ้วน วงจรนี้อาจทำงานผิดพลาดได้ 

Emotional Eating เมื่ออารมณ์บงการปาก! 

ที่นี่มาถึงในส่วนที่สำคัญที่หลายคนอาจจะไม่ได้สังเกต และอาจจะกำลังเผชิญอยู่ อย่างที่กล่าวไปในตอนต้นว่า ความหิวไม่ได้มีแค่ความหิวทางกายภาพ แต่ยังมี “ความหิวทางอารมณ์” (Emotional Hunger) ซึ่งเป็นปัจจัยสำคัญที่ทำให้หลายคนไม่สามารถควบคุมน้ำหนักได้ และรู้สึกผิดหวังในตัวเองบ่อยครั้ง 

สัญญาณเตือนว่าคุณกำลังเผชิญกับ Emotional Eating 

• กินเพื่อจัดการอารมณ์: กินเมื่อรู้สึกเครียด เบื่อ เหงา โกรธ หรือแม้แต่มีความสุขมากๆ 
• อยากอาหารบางชนิดเป็นพิเศษ: มักจะเป็นอาหารที่มีน้ำตาลสูง ไขมันสูง หรือรสจัด เช่น ขนมหวาน ช็อกโกแลต ไอศกรีม พิซซ่า มันฝรั่งทอด 
• กินอย่างรวดเร็วและไม่รู้ตัว: กินโดยไม่ได้สนใจรสชาติหรือความอิ่ม มารู้ตัวอีกทีก็หมดไปเยอะแล้ว 
• กินแม้ไม่หิว: กินทั้งๆ ที่เพิ่งกินอิ่มไปไม่นาน 
• กินแล้วรู้สึกผิดหรือเสียใจ: รู้สึกไม่ดีกับตัวเองหลังกินเสร็จ 

ทำไมอารมณ์ถึงเชื่อมโยงกับการกิน? 

สมองของเรามีกลไกที่ซับซ้อนในการจัดการกับความสุขและความทุกข์ เมื่อเรากินอาหารที่อร่อย โดยเฉพาะอาหารที่มีน้ำตาลและไขมันสูง สมองจะหลั่งสารสื่อประสาทที่ให้ความสุข เช่น โดปามีน (Dopamine) ซึ่งจะทำให้เรารู้สึกดีขึ้นชั่วขณะ 

ในสถานการณ์ที่เผชิญกับความเครียด ความเบื่อหน่าย หรืออารมณ์ด้านลบอื่น ๆ สมองจะมองหาทางออกเพื่อปลดปล่อยความรู้สึกเหล่านั้น การกินอาหารอร่อยจึงกลายเป็นกลไกการรับมือ (Coping Mechanism) ที่รวดเร็วและง่ายดาย ถึงแม้ว่าจะเป็นเพียงความสุขชั่วคราวก็ตาม 

วงจรของการกินตามอารมณ์ 

• เกิดอารมณ์ด้านลบ: เครียด เบื่อ เหงา กังวล 
• อยากอาหาร: รู้สึกอยากกินอาหารที่ให้ความสบายใจ (Comfort Food) 
• กิน: ลงมือกินอย่างรวดเร็วและควบคุมไม่ได้ 
• รู้สึกดีขึ้นชั่วขณะ: อารมณ์ด้านลบคลายลงชั่วคราว 
• รู้สึกผิด/เสียใจ: ความรู้สึกผิดและเสียใจตามมาเมื่อกินเสร็จ 
• กลับไปสู่อารมณ์ด้านลบ: ความเครียดหรืออารมณ์เดิมกลับมา และอาจรุนแรงขึ้นกว่าเดิม เนื่องจากมีความรู้สึกผิดเพิ่มเข้ามา 

วงจรนี้จะวนซ้ำไปเรื่อย ๆ หากเราไม่สามารถหาสาเหตุและจัดการกับต้นตอของอารมณ์เหล่านั้นได้อย่างเหมาะสม แล้วเราจะจัดการ และควบคุมตัวเองได้อย่างไรล่ะ? ในเมื่ออารมณ์ที่เป็นตัวแปรสำคัญ และควบคุมได้ยาก ทำให้เราสติแตก จนกินไม่หยุดทุกที! งานนี้ซีรีนมีคำตอบ! 

เปปไทด์คุมหิว ฮอร์โมนมหัศจรรย์แห่งความอิ่ม  

เมื่อเราเข้าใจกลไกความซับซ้อนของ สมองกับความหิว และการกินตามอารมณ์แล้ว คำถามคือ เราจะสามารถ “รีเซ็ต” ระบบความหิวของร่างกายให้กลับมาทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพอีกครั้งได้อย่างไร? นี่คือจุดที่ฮอร์โมนเปปไทด์ตัวหนึ่งที่มีชื่อว่า GLP-1 (Glucagon-Like Peptide-1) เข้ามามีบทบาทสำคัญ 

GLP-1 คืออะไร? 

GLP-1 เป็นฮอร์โมนอินครีติน (Incretin Hormone) ที่ผลิตโดยเซลล์ในลำไส้เล็กส่วนปลายเพื่อตอบสนองต่อการมีอยู่ของสารอาหาร (โดยเฉพาะคาร์โบไฮเดรตและไขมัน) ในลำไส้หลังมื้ออาหาร 

บทบาทสำคัญของ GLP-1 

• กระตุ้นการหลั่งอินซูลิน: ช่วยให้ร่างกายนำน้ำตาลไปใช้เป็นพลังงานได้ดีขึ้น และลดระดับน้ำตาลในเลือด 
• ยับยั้งการหลั่งกลูคากอน: กลูคากอนเป็นฮอร์โมนที่เพิ่มระดับน้ำตาลในเลือด การยับยั้งกลูคากอนจึงช่วยรักษาระดับน้ำตาลให้คงที่ 
• ชะลอการเคลื่อนที่ของอาหารในกระเพาะอาหาร: ทำให้รู้สึกอิ่มนานขึ้น และลดความอยากอาหาร 
• ส่งสัญญาณไปที่สมอง: GLP-1 ส่งสัญญาณตรงไปยังสมองส่วนไฮโปทาลามัส เพื่อลดความอยากอาหารและเพิ่มความรู้สึกอิ่ม 
• ลดการกินตามอารมณ์: ด้วยกลไกที่ช่วยให้รู้สึกอิ่มนานขึ้นและลดความอยากอาหารโดยรวม ทำให้ GLP-1 มีศักยภาพในการช่วยลดพฤติกรรมการกินตามอารมณ์ได้ 

ด้วยคุณสมบัติเหล่านี้ GLP-1 จึงได้รับความสนใจอย่างมากในการนำมาใช้เพื่อควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดและลดน้ำหนัก โดยเฉพาะในผู้ป่วยเบาหวานและผู้ที่มีน้ำหนักเกิน 

ตัวช่วยสำคัญ! Hunger Reset Program รีเซ็ตระบบความหิวที่ S’RENE by SLC  

S’RENE by SLC เข้าใจถึงความซับซ้อนของ สมองกับความหิว จึงได้พัฒนาโปรแกรม Hunger Reset Program ที่เป็นแนวทางเฉพาะบุคคล มุ่งเน้นการ “รีเซ็ต” กลไกการควบคุมความหิว-ความอิ่มของร่างกายให้กลับมาทำงานได้อย่างสมดุลอีกครั้ง เพื่อช่วยให้คุณสามารถควบคุมความหิวและน้ำหนักได้อย่างมีประสิทธิภาพและยั่งยืน โดยอาศัยหลักการทำงานของฮอร์โมน GLP-1 ซึ่งจะช่วยแก้ปัญหาจากต้นเหตุของความหิวและพฤติกรรมการกินที่ผิดปกติ 

เคล็ดลับเพิ่มเติมเพื่อควบคุมความหิวและลด Emotional Eating 

นอกจากการใช้เปปไทด์คุมหิวใน Hunger Reset Program แล้ว การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมในชีวิตประจำวันก็เป็นสิ่งสำคัญอย่างยิ่งในการเสริมสร้างความสำเร็จ: 

• กินอาหารให้ครบ 5 หมู่ และเน้นโปรตีนและใยอาหาร: โปรตีนช่วยให้รู้สึกอิ่มนาน ใยอาหารช่วยให้ระบบย่อยอาหารทำงานได้ดีและควบคุมระดับน้ำตาลในเลือด 

• ดื่มน้ำเปล่าให้เพียงพอ: บางครั้งร่างกายสับสนระหว่างความหิวกับความกระหายน้ำ การดื่มน้ำก่อนมื้ออาหารอาจช่วยลดปริมาณการกินได้ 

• นอนหลับพักผ่อนให้เพียงพอ: การนอนไม่พอส่งผลต่อฮอร์โมนเกรลินและเลปติน ทำให้รู้สึกหิวมากขึ้น 

• จัดการความเครียด: หาวิธีจัดการความเครียดที่เหมาะสม เช่น โยคะ การทำสมาธิ ฟังเพลง เดินเล่น หรือหากิจกรรมอดิเรกที่ชอบ 

• ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ: ช่วยปรับสมดุลฮอร์โมน เพิ่มการเผาผลาญ และลดความเครียด 

• ฝึกสติในการกิน (Mindful Eating): กินช้าๆ เคี้ยวให้ละเอียด สังเกตความรู้สึกอิ่ม และตั้งใจกับรสชาติและกลิ่นของอาหาร เพื่อให้ร่างกายและสมองรับรู้ถึงความอิ่มได้อย่างแท้จริง 

• จดบันทึกการกินและอารมณ์: การจดบันทึกจะช่วยให้คุณเห็นรูปแบบของการกินตามอารมณ์ และหาสาเหตุที่แท้จริง 

• อย่าอดอาหาร: การอดอาหารจะทำให้ระดับน้ำตาลในเลือดต่ำลง และกระตุ้นความอยากอาหารให้เพิ่มขึ้นในมื้อถัดไป 

• ปรึกษาผู้เชี่ยวชาญ: หากคุณรู้สึกว่าไม่สามารถจัดการกับความหิวและการกินตามอารมณ์ได้ด้วยตัวเอง การปรึกษาแพทย์หรือนักโภชนาการเป็นทางเลือกที่ดีที่สุด 

สรุปว่า ควบคุมสมอง ควบคุมความหิว สู่สุขภาพที่ดีกว่า! 

ความสัมพันธ์ระหว่าง สมองกับความหิว เป็นเรื่องที่ซับซ้อนกว่าที่เราคิดมาก ไม่ใช่แค่เรื่องของท้องที่ว่างเปล่า แต่เป็นกลไกที่เกี่ยวพันกับฮอร์โมนอย่างเกรลินและเลปติน และที่สำคัญคือ อารมณ์ของเรามีผลอย่างมากต่อพฤติกรรมการกิน การเข้าใจกลไกเหล่านี้คือก้าวแรกสู่การเปลี่ยนแปลงที่ยั่งยืน 

Hunger Reset Program โดยเฉพาะการใช้เปปไทด์คุมหิวที่เลียนแบบการทำงานของ GLP-1 ถือเป็นนวัตกรรมที่น่าสนใจและมีประสิทธิภาพในการช่วย “รีเซ็ต” ระบบความหิวของร่างกาย ให้กลับมาทำงานได้อย่างสมดุลมากขึ้น ลดความอยากอาหาร ลดการกินตามอารมณ์ และควบคุมน้ำหนักได้ในระยะยาว 

หากคุณกำลังเผชิญกับปัญหาความหิวที่ควบคุมไม่ได้ หรือการกินตามอารมณ์ที่ส่งผลกระทบต่อสุขภาพและคุณภาพชีวิต อย่าปล่อยให้ปัญหาเหล่านี้กัดกินคุณ การปรึกษาแพทย์เฉพาะทางด้านเวชศาสตร์ป้องกันจาก S’RENE by SLC เพื่อเข้าร่วม Hunger Reset Program อาจเป็นทางออกที่คุณกำลังมองหา เพื่อสุขภาพที่ดีขึ้นและชีวิตที่มีความสุขมากขึ้น 

คุณพร้อมที่จะ “รีเซ็ต” ระบบความหิวของคุณแล้วหรือยัง? ติดต่อ S’RENE by SLC เพื่อเรียนรู้เพิ่มเติมเกี่ยวกับ Hunger Reset Program และเริ่มต้นเส้นทางสู่การควบคุมความหิวอย่างยั่งยืนได้เลย ทุกสาขา! 

▪️ สาขา ทองหล่อ ชั้น 4 – โทร 064 184 5237 

▪️ สาขา ชาน แจ้งวัฒนะ 14 ชั้น 2 – โทร  099 807 7261 

▪️ สาขา พาราไดซ์ พาร์ค ชั้น 3 – โทร  081 249 7055 

▪️ สาขา เซ็นทรัลลาดพร้าว ชั้น 6 – โทร 080 245 7669 

▪️ สาขา สยาม  – โทร 064 139 6390 และ 081 249 6392