ปวดขาหลังแผ่นดินไหว กล้ามเนื้ออักเสบเฉียบพลัน ภัยแฝงหลังแผ่นดินไหว

เหตุการณ์แผ่นดินไหวขนาด 8.2 ริกเตอร์ในเมียนมา เมื่อวันที่ 28 มีนาคม 2568 ส่งแรงสั่นสะเทือนถึงไทย ทำให้หลายคนต้องอพยพลงจากตึกสูงอย่างรีบเร่ง หลายวันต่อมา ผู้คนเริ่มมีอาการปวดขาหลังแผ่นดินไหว โดยเฉพาะบริเวณต้นขาและน่อง นี่คืออาการของ “กล้ามเนื้ออักเสบเฉียบพลัน” หรือ DOMS (Delayed Onset Muscle Soreness) ที่เกิดจากการใช้กล้ามเนื้อหนักเกินปกติอย่างกะทันหัน

ถึงแม้อาการนี้มักหายได้เองใน 7-10 วัน แต่หากไม่ได้รับการดูแลที่เหมาะสม อาจส่งผลกระทบต่อชีวิตประจำวันหรือเกิดภาวะแทรกซ้อนได้ บทความนี้จะอธิบายสาเหตุ วิธีบรรเทาอาการ และเมื่อไรที่ควรปรึกษาแพทย์เฉพาะทาง

สาเหตุและกลไกของปวดขาหลังแผ่นดินไหว

การปวดขาหลังแผ่นดินไหวไม่ใช่เรื่องบังเอิญ แต่เป็นผลจากกระบวนการทางสรีรวิทยาที่เกิดขึ้นเมื่อร่างกายต้องรับมือกับความเครียดทางกายภาพแบบฉับพลัน เข้าใจกลไกเหล่านี้จะช่วยให้เรารู้วิธีบรรเทาอาการได้อย่างเหมาะสม

ปวดขาหลังแผ่นดินไหว ทำไมถึงปวด

เมื่อกล้ามเนื้อต้องทำงานหนักแบบกะทันหัน เช่น วิ่งลงบันไดหลายสิบชั้น จะเกิดการฉีกขาดเล็กๆ ของเส้นใยกล้ามเนื้อ (Microtrauma) ร่างกายตอบสนองด้วยกระบวนการอักเสบเพื่อซ่อมแซม ทำให้เกิดอาการปวด บวม และตึง

ที่น่าสนใจคือ ในช่วงภาวะฉุกเฉิน ร่างกายหลั่งฮอร์โมนอะดรีนาลีนที่ช่วยระงับความเจ็บปวดชั่วคราว เราจึงมักไม่รู้สึกปวดในวันที่เกิดเหตุ แต่จะเริ่มปวดหลังเหตุการณ์ 24-72 ชั่วโมง เมื่อระดับฮอร์โมนนี้ลดลง

บางคนมีอาการปวดรุนแรงกว่าคนอื่น โดยขึ้นอยู่กับปัจจัยเสี่ยงต่อไปนี้:

• ความฟิต – ผู้ที่ไม่ค่อยออกกำลังกายเป็นประจำมักปวดรุนแรงกว่า
• อายุ – ผู้สูงอายุมีความยืดหยุ่นของกล้ามเนื้อน้อยและฟื้นฟูช้ากว่า
• โรคประจำตัว – เบาหวาน ความดันโลหิตสูง หรือโรคกระดูกและข้อ อาจทำให้อาการรุนแรงขึ้น
• ระยะทาง – ยิ่งวิ่งลงบันไดจากชั้นสูงมาก ยิ่งเพิ่มความเสี่ยงต่อการบาดเจ็บ

อาการปวดขาหลังแผ่นดินไหว และการประเมิน

การสังเกตและประเมินอาการปวดขาหลังแผ่นดินไหวอย่างถูกต้องเป็นสิ่งสำคัญ เพราะจะช่วยให้เรารู้ว่าอาการที่เกิดขึ้นอยู่ในระดับปกติที่สามารถดูแลด้วยตัวเองได้ หรือเป็นสัญญาณของภาวะที่ร้ายแรงกว่าที่ต้องพบแพทย์

อาการปวดขาหลังแผ่นดินไหวที่พบทั่วไป

อาการของกล้ามเนื้ออักเสบเฉียบพลันหลังแผ่นดินไหวมักมีลักษณะดังนี้:

• ปวดตึงบริเวณกล้ามเนื้อขา โดยเฉพาะต้นขาด้านหน้า ต้นขาด้านหลัง และน่อง
• รู้สึกฝืดเวลาเคลื่อนไหว โดยเฉพาะเวลาลุกนั่งหรือเดินขึ้นลงบันได
• มีจุดกดเจ็บชัดเจนเมื่อสัมผัส
• อาการมักเป็นมากขึ้นในตอนเช้าหลังตื่นนอน

อาการจะเริ่มปรากฏใน 12-24 ชั่วโมง รุนแรงที่สุดในช่วง 24-72 ชั่วโมง และค่อยๆ ดีขึ้นภายใน 5-7 วัน

อาการปวดขาหลังแผ่นดินไหวที่อันตราย

แม้ว่าอาการปวดกล้ามเนื้อส่วนใหญ่จะไม่ร้ายแรง แต่ควรระวังสัญญาณอันตรายต่อไปนี้:

• ปวดรุนแรงผิดปกติ จนทำกิจวัตรประจำวันไม่ได้
• มีอาการบวมมากผิดปกติหรือมีรอยช้ำที่เกิดขึ้นโดยไม่ทราบสาเหตุ
• มีอาการชาหรืออ่อนแรงร่วมด้วย
• ปวดร่วมกับมีไข้สูง ปัสสาวะสีเข้ม หรือปัสสาวะน้อยลงมาก

หากพบอาการเหล่านี้ ควรปรึกษาแพทย์ทันที เพราะอาจเป็นภาวะร้ายแรง เช่น กล้ามเนื้อตาย (Rhabdomyolysis)

4 วิธีบรรเทาอาการปวดขาหลังแผ่นดินไหวด้วยตัวเอง

ในบางกรณี การบรราเทาอาการกล้ามเนื้ออักเสบเฉียบพลันสามารถทำได้ที่บ้านโดยไม่จำเป็นต้องพบแพทย์ วิธีต่อไปนี้จะช่วยบรรเทาอาการปวดและเร่งการฟื้นฟูของกล้ามเนื้อ หากทำอย่างถูกต้องและสม่ำเสมอ

หลักการ RICE กับการประคบเย็นและร้อน

หลักการ RICE เป็นแนวทางเบื้องต้นที่ช่วยบรรเทาอาการปวดกล้ามเนื้อได้:

• Rest (พัก) – ลดการใช้งานกล้ามเนื้อที่ปวด หลีกเลี่ยงการออกกำลังกายหนัก
• Ice (ประคบเย็น) – ประคบเย็นบริเวณที่ปวด 15-20 นาที ทุก 2-3 ชั่วโมงในช่วง 24-48 ชั่วโมงแรก
• Compression (กดหรือพันผ้า) – ใช้ผ้ายืดพันบริเวณที่ปวดเพื่อลดอาการบวม
• Elevation (ยกสูง) – นอนยกขาสูงโดยใช้หมอนรองใต้ขา ช่วยลดอาการบวม

หลังจาก 48 ชั่วโมง สามารถใช้การประคบร้อนเพื่อเพิ่มการไหลเวียนเลือดและช่วยให้กล้ามเนื้อผ่อนคลายมากขึ้น

ท่ายืดและยาบรรเทาอาการปวดขาหลังแผ่นดินไหว

การยืดเหยียดกล้ามเนื้อช่วยลดอาการปวดตึงได้อย่างมีประสิทธิภาพ:

• ท่ายืดต้นขาด้านหน้า – ยืน งอขาข้างที่ต้องการยืด จับข้อเท้าดึงมาใกล้สะโพก ค้างไว้ 20-30 วินาที
• ท่ายืดต้นขาด้านหลัง – นั่งเหยียดขาตรง โน้มตัวไปข้างหน้าจับปลายเท้า ค้างไว้ 20-30 วินาที
• ท่ายืดน่อง – ยืนห่างจากผนัง 1 ก้าว เท้าวางราบกับพื้น โน้มตัวเข้าหาผนัง ค้างไว้ 20-30 วินาที

สำหรับยาบรรเทาอาการนั้น ควรปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกรเพื่อขอคำแนะนำและรับยาที่เหมาะสม เช่น ยาแก้ปวดพาราเซตามอล หรือยาต้านการอักเสบที่ไม่ใช่สเตียรอยด์ (NSAIDs) ไม่ควรซื้อยารับประทานเองโดยเด็ดขาด เพราะยาแต่ละชนิดมีข้อควรระวังและขนาดยาที่เหมาะสมแตกต่างกันในแต่ละบุคคล

การดูแลอาการปวดขาหลังแผ่นดินไหวเบื้องต้นอื่นๆ

นอกจากนี้ยังมีวิธีการดูแลตัวเองเพิ่มเติมที่ช่วยบรรเทาอาการปวดขาหลังแผ่นดินไหวได้:

• นวดเบาๆ – การนวดบริเวณที่ปวดเบาๆ หลังจากอาการเฉียบพลันลดลง ช่วยกระตุ้นการไหลเวียนและผ่อนคลายกล้ามเนื้อ
• ดื่มน้ำให้เพียงพอ – การดื่มน้ำมากๆ ช่วยขับสารพิษและลดอาการปวดกล้ามเนื้อได้
• รับประทานอาหารที่มีประโยชน์ – อาหารที่มีโปรตีนช่วยซ่อมแซมกล้ามเนื้อ ส่วนอาหารที่มีวิตามิน E และโอเมก้า-3 ช่วยลดการอักเสบ
• พักผ่อนให้เพียงพอ – การนอนหลับที่มีคุณภาพช่วยให้ร่างกายฟื้นฟูได้ดีขึ้น

ปวดขาหลังแผ่นดินไหว ต้องพบแพทย์ไหม

แม้ว่ากล้ามเนื้ออักเสบเฉียบพลันส่วนใหญ่ จะรักษาได้ด้วยตัวเอง แต่หากพบอาการต่อไปนี้ ควรปรึกษาแพทย์โดยเร็ว:

• อาการปวดรุนแรงขึ้นแม้จะได้พักและรักษาเบื้องต้นมา 2-3 วัน
• กล้ามเนื้อบวมแข็งผิดปกติหรือมีรอยช้ำเกิดขึ้นเอง
• ปัสสาวะมีสีเข้มผิดปกติ (สีน้ำตาลหรือสีโค้ก)
• มีไข้ ชา หรืออ่อนแรงร่วมด้วย

อาการเหล่านี้อาจบ่งชี้ถึงภาวะกล้ามเนื้อตาย (Rhabdomyolysis) ซึ่งเป็นภาวะฉุกเฉินทางการแพทย์

สรุปปวดขาหลังแผ่นดินไหว แก้ปวดยังไง ที่ S’RENE by SLC

อาการ ปวดขาหลังแผ่นดินไหว เป็นเรื่องที่มักหายได้เองหากได้รับการดูแลที่เหมาะสม การออกกำลังกายเป็นประจำและยืดเหยียดกล้ามเนื้อสม่ำเสมอจะช่วยเตรียมร่างกายให้พร้อมรับสถานการณ์ฉุกเฉินได้ดีขึ้นในอนาคต

ที่ S’RENE by SLC มีโปรแกรม Physio Ortho Premium ที่ออกแบบมาเพื่อฟื้นฟูกล้ามเนื้ออักเสบ โปรแกรมประกอบด้วย:

• การนวดบำบัด โดยนักกายภาพบำบัดที่เข้าใจกลไกการบาดเจ็บของกล้ามเนื้อ
• INDIBA Deep Care ใช้คลื่นวิทยุความถี่ 448 kHz เพื่อลดการอักเสบและกระตุ้นการซ่อมแซม
• Smart Focus Shockwave ช่วยคลายกล้ามเนื้อที่เกร็งตัวได้อย่างมีประสิทธิภาพ
• High Power Laser ช่วยลดอาการเจ็บปวดเฉียบพลันและกระตุ้นการฟื้นฟู

เทคโนโลยีเหล่านี้ทำงานร่วมกันเพื่อเร่งกระบวนการฟื้นฟูกล้ามเนื้อ ทำให้อาการปวดหายเร็วขึ้นและป้องกันการเกิดซ้ำ

หากมีอาการผิดปกติหรือต้องการคำแนะนำเพิ่มเติม สามารถปรึกษาได้ที่ S’RENE by SLC ทุกสาขา:

▪️ สาขาทองหล่อ ชั้น 4 – โทร 064 184 5237

▪️ สาขาพาราไดซ์ พาร์ค ชั้น 3 – โทร 081 249 7055

▪️ สาขา Charn แจ้งวัฒนะ 14 ชั้น 2 – โทร 099 807 7261

▪️ สาขาเซ็นทรัลลาดพร้าว ชั้น 6 – โทร 080 245 7669

▪️ สาขาสยาม – โทร 081 249 6392

LINE: @SRENEbySLC

หรือคลิก https://bit.ly/3IlXtvw

.

พิเศษ! ปรึกษาปัญหากล้ามเนื้อได้ฟรีที่ซีรีน และโปรแกรมกายภาพบำบัดหมวด PhysioOrtho (ยกเว้นโปรแกรม Thai Medical Message) สามารถใช้สิทธิ์เบิกประกันสุขภาพและประกันกลุ่ม OPD ได้โดยสำรองจ่ายล่วงหน้า* ทางคลินิกจะช่วยจัดเตรียมเอกสารสำหรับการเบิกประกันให้กับคุณ

*การพิจารณาเบิกจ่ายค่ารักษาขึ้นอยู่กับเงื่อนไขและวงเงินคุ้มครองที่ระบุในกรมธรรม์ของแต่ละบุคคล กรุณาตรวจสอบสิทธิ์และเงื่อนไขการเบิกจ่ายกับบริษัทประกันของท่านก่อนเข้ารับบริการ